Przez pomyłkę dokonałeś przelewu na niewłaściwe konto. W jaki sposób ustalić do kogo należy numer? W jaki sposób domagać się zwrotu błędnie wykonanego przelewu?

Zgodnie z art. 405 Kodeksu cywilnego (w skrócie: K.c.) kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Obowiązek wydania korzyści obejmuje nie tylko korzyść bezpośrednio uzyskaną, lecz także wszystko, co w razie zbycia, utraty lub uszkodzenia zostało uzyskane w zamian tej korzyści albo jako naprawienie szkody. Obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją, powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 grudnia 1998 r. (sygn. akt I CKN 918/97), wskazał „ten, kto otrzymał pieniądze od innej osoby, które zakwalifikowane zostały jako nienależne świadczenie i zużył je na spłacenie swego długu, wprawdzie pieniędzy tych już nie ma, ale mimo to jego wzbogacenie trwa nadal i przez zapłatę długu zmniejszyły się jego pasywa”.

W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 listopada 1997 r. (sygn. akt III CKU 67/97): „rozporządzenie bezpodstawnie uzyskaną korzyścią na rzecz osoby trzeciej (art. 407 K.c.) nie zwalnia rozporządzającego od odpowiedzialności (art. 405 K.c.), jeżeli w chwili wyzbycia się korzyści powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu (art. 409 K.c.)”.

Co w takim razie możemy zrobić aby odzyskać nasze pieniadze?

Możemy próbować ustalić właściciela numeru konta samodzielnie, korzystając np. ze strony numerkonta.com. Dzięki temu  dowiemy się w jakim banku i w którym oddziale został otwarty rachunek bankowy. Następnie należy wystąpić do banku z wnioskiem o przekazanie danych właściciela. I tu może być problem, gdyż bank może odmówić wydania danych tożsamości, zasłaniając się ochroną danych osobowych. Gdyby jednak bank udostępnił nam dane posiadacza rachunku, sporządzić należy przedsądowe wezwanie do zapłaty z jednoczesnym wskazaniem terminu zwrotu błędnie wykonanego przelewu. Jeżeli po tym czasie nie otrzymamy zwrotu środków, występujemy z pozwem o zapłatę.


Jest też inna droga - złożenie zawiadomienia do prokuratury o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 284 Kodeksu karnego, zgodnie z którym:
„§ 1. Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3. W wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 4. Jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego”.

Sąd Apelacyjny w Lublinie wyraził w wyroku z dnia 3 grudnia 1998 r. (sygn. akt II AKa 176/98): „przywłaszczeniem w rozumieniu art. 284 K.k. jest bezprawne, z wyłączeniem osoby uprawnionej, rozporządzenie cudzym mieniem ruchomym przez włączenie go do majątku swojego lub innej osoby i powiększenie w ten sposób swojego lub innej osoby stanu posiadania bądź też przeznaczenie go na inny cel niż przekazanie właścicielowi. Zamiar przywłaszczenia należy oceniać nie na podstawie okoliczności istniejącej w chwili zawierania transakcji, w wyniku której sprawca znalazł się w legalnym posiadaniu cudzego mienia, ale na podstawie okoliczności istniejącej w chwili powierzenia mu mienia”.

W tym wypadku osoba pokrzywdzona będzie miała pełne prawo do wglądu do akt sprawy i tym samym ustalenia danych osobowych osoby, która przywłaszczyła środki pieniężne.

Margo